دیسپرس کننده ها
دیسپرس کننده ها پلیمرهایی با زنجیرهای کوتاه می باشند که از یک سر توانایی اتصال به فیلر و پیگمنت و از سمت دیگر توانایی اتصال به پلیمر، رزین و … را دارند. این ویژگی سبب پخش شدن یکنواخت پودرها در داخل محمل می شود. در نگاه اول عملکرد دیسپرس کننده ها بسیار ساده به نظر می رسد اما بر روی خواص مهمی از جلمه ویسکوزیته، دانه بندی، پایداری در زمان انبارداری و … موثر می باشد.
یک دیسپرس کننده مناسب، سریعا بر روی سطح فیلر و پیگمنت جذب شده و جایگزین هوای محبوس بین فیلر و پیگمنت گشته و آن را خارج می کند. در نتیجه این عمل، سطح پودر به طور کامل توسط محلول دیسپرس کننده پوشیده شده و بار الکتریکی روی سطح ذرات سبب پایداری می شود.
به همان اندازه که فرآیند دیسپرسیون (پراکنش) در محمل مهم است، پایدار سازی دیسپرسیون حاصل نیز با اهمیت می باشد، چرا که در غیاب نیروهای پایدار کننده، تجمع فیلر و پیگمنت اتفاق می افتد. ماموریت دوم دیسپرس کننده ها جلوگیری از تجمع مجدد و ته نشینی فیلر و پیگمنت در دیسپرسیون(پراکنه) بوده و باعث افزایش پایداری آن می شود.
با توجه به نوع دیسپرس کننده مصرفی، مکانیزم های پایدار سازی متفاوت هستند. دیسپرس کننده های آنیونی و کاتیونی از طریق ایجاد بار الکتریکی و دیسپرس کننده های غیر یونی به روش ممانعت فضایی از تجمع رنگدانه ها جلوگیری می کنند.
پایدار سازی به روش ایجاد ممانعت فضایی در پوشش های حلالی مکانیزم اصلی است و از طریق جذب رزین یا افزودنی روی سطح فیلر و پیگمنت عملی می شود. اما در پوشش های آب پایه استفاده از دیسپرس کننده های آنیونی به علت بازدهی بالاتر ترجیح داده شده و دیسپرس کننده های کاتیونی نیز در کاربردهای خاص مصرف می شوند.
از دیسپرس کننده های متدوال در رنگ های آب پایه، می توان به دیسپرس کننده ها بر پایه پلیمرهای اکریلیک اشاره کرد، که آنیونیک بوده و به لحاظ سازگاری، با طیف وسیعی از فرمولاسیون ها سازگار می باشند. در ساختار این دیسپرس کننده ها از یک سمت پلیمرهای اکریلیک با طول زنجیر کوتاه و از سمت دیگر نمک های سدیمی، آمونیومی و … قرار دارند.
