غلظت دهنده ها
غلظت دهنده ها به محصولاتی اطلاق می شود که جهت افزایش ویسکوزیته استفاده می گردد. غلظت دهنده ها در صنایع متعددی از جمله رنگ، چسب، رزین، آرایشی بهداشتی، صنایع غذایی و … کاربرد دارد.
غلظت دهنده ها علاوه بر افزایش ویسکوزیته خصلتهای جانبی بسیار مهم دیگری از قبیل ضد ته نشینی، ضد شره، جریان پذیری خوب و یکنواختی فیلم حاصل را نیز در محصول نهایی ایجاد می کند .
غلظت دهنده ها هم در محصولات آب پایه و هم در محصولات پایه حلال کاربرد دارند.
پرکاربرد ترین غلظت دهنده های مورد مصرف در رنگ ها، رزین ها و چسب های آب پایه:
- غلظت دهنده های سلولزی
- غلظت دهنده های اکریلاتی
- غلظت دهنده های پلی یورتانی
غلظت دهنده های سلولزی
غلظت دهنده های سلولزی از خانواده سلولز اترها هستند که توانایی جذب بالای آب و متورم شدن (و در اصطلاح عامیانه حل شدن در آب) را داشته و خواصی مانند افزایش ویسکوزیته، خواص ضد شره، پایداری و انباردای بهتر محصول، نگهداری آب، خواص شستشویی مناسب، open time و … به محصول اضافه می کند.
یکی از مهم ترین خواص این غلظت دهنده ها محدودیت کم در استفاده از آنها می باشد و در فرمول های مختلف قابلیت مصرف را دارند و در طیف وسیعی از pH سازگار هستند. یکی از معایب این غلظت دهنده ها عدم ارائه لولینگ خوب در رنگ می باشد. همچنین این غلظت دهنده ها به تنهایی در مقابل میکروارگانیزم ها مقاوم نبوده و نیاز به حضور محصولاتی مانند نگهدارنده های درون ظرف یا سایر بایوسایدها می باشد.
انواع غلظت دهنده های سلولزی:
- هیدروکسی اتیل سلولز(HEC)
- متیل هیدروکسی اتیل سلولز(MHEC)
- هیدروکسی پروپیل متیل سلولز(HPMC)
- اتیل هیدروکسی اتیل سلولز(EHEC)
- کربکسی متیل سلولز(CMC)
هیدروکسی اتیل سلولز (HEC): این غلظت دهنده در صنایع مختلفی از جمله رنگ، چسب، رزین، محصولات آرایشی بهداشتی، مواد شوینده و … کاربرد دارد. درصنایع رنگ و رزین این خانواده از غلظت دهنده های سلولزی خواص بهتری را از سایر مشتقات سلولز اترها ارایه می دهند. از جمله خواصی که این غلظت دهنده ها ارایه می دهند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حداقل تاثیر بر روی براقیت رنگ و رزین
- سازگاری با پیگمنت ها
- نگهداری آب بهتر
- خواص شستشویی بهتر
- افزایش spatter resistance و جلوگیری از پاشش رنگ در هنگام اجرا به وسیله رولر
از غلظت دهنده های سلولزی قابل ارایه توسط این شرکت بر پایه HEC می توان به محصولات با کد Kimicel KEC شرکت KIMIX اشاره کرد که در سه کد KEC 6000B، KEC 100000B و KEC 100000BS اشاره کرد. که کد اول مربوط به غلظت دهنده با ویسکوزیته پایین می باشد و دو کد دیگر غلظت دهی بیشتری دارند.
همچنین قابل ذکر است پسوند B ذکر شده در انتهای این محصولات اشاره به Bio stable بودن این محصولات و مقاومت بیشتر در مقابل میکرو ارگانیزم ها در زمان انبار داری را دارد.
همچنین غلظت دهنده KEC 100000BS یک غلظت دهنده سلولزی تجمعی بوده که به دلیل اصلاح شدن به وسیله گروه های آب گریز خواص شستشویی بهتری را ارائه می دهد.
غلظت دهنده های اکریلاتی
این غلظت دهنده ها که با اسامی تحت عنوان ASE و HASE نیز شناخته می شوند، کوپلمیرهای متااکریلیک اسید و اتیل اکریلات استر هستند که همانند غلظت دهنده سلولزی سبب افزایش ویسکوزیته می شوند اما مزیتی که نسبت به این غلظت دهنده ها دارند کار کردن با این غلظت دهنده ها آسان تر بوده و همچنین با توجه به ساختاری که دارند مورد حمله میکروارگانیزم ها قرار نمی گیرند. مکانیزم غلظت دهی این محصولات در محیط های قلیایی، بصورت جذب آب و متورم شدن و در نهایت افزایش ویسکوزیته می باشد.
غلظت دهنده های اکریلاتی غیرتجمعی(ASE): این غلظت دهنده تحت عنوان ASE یا Alkali Swellable Emulsion شناخته می شوند که در محیطهای قلیایی و یا با افزایش pH شروع به متورم شدن کرده و سبب افزایش ویسکوزیته می شوند.
از غلظت دهنده های اکریلاتی موجود بر پایه ASE میتوان به BONDEX T60 اشاره کرد که محصول شرکت Jesons می باشد.
HASE یا Hydrophobically Modified Alkali Swellable Emulsion نوع دیگری از غلظت دهنده های اکریلاتی هستند.
همانطور که از اسم این غلظت دهنده ها پیداست، این محصولات توسط گروه های آب گریز اصلاح شده اند و این اصلاح مکانیزم دیگری را برای غلظت دهی و افزایش ویسکوزیته به این محصولات افزوده است. وجود این گروه های آب گریز سبب می شود علاوه بر زمانی که pH افزایش پیدا می کند و غلظت دهنده با تورم خود سبب افزایش ویسکوزیته می شود، بعد از گذشت زمان و همپوشانی گروه های آب گریز غلظت دهنده و پلیمر سبب افزایش مجدد ویسکوزیته می گردد.
این ویژگی سبب تخلیه راحت کالا از ظرف و ادامه غلظت دهی در طول مدت زمان انبارداری می شود.
وجود گروه های آب گریز هم چنین باعث مقاومت بهتر در مقابل شستشو می گردد و ثبات شستشویی محصول نهایی را بهبود می دهد.
از غلظت دهنده های اکریلاتی تجمعی می توان به BONDEX T90 محصول شرکت Jesons اشاره کرد.
غلظت دهنده های پلی یورتانی (HEUR)
این غلظت دهنده تحت عنوان HEUR یا Hydrophobically-modified Ethylene oxide-based Urethane شناخته می شوند.
این غلظت دهنده ها نسل جدید غلظتدهنده های آب پایه هستند که بعد از غلظت دهنده های اکریلاتی تجمعی معرفی گردیدند و خواص به مراتب بهتری در جریان پذیری، عدم کاهش براقیت، هم ترازی، مقاومت شستشویی و … را ارایه می دهند و همچین مزیت دیگری که نسبت به غلظت دهنده های اکریلاتی دارند در طیف وسیعی ازpH کارایی دارند و همچین بر خلاف غلظت دهنده های سلولزی در مقابل میکرو ارگانیزم ها مقاوم هستند و کار کردن با آنها آسان تر است.
از غلظت دهنده های پلی یورتانی موجود می توان به ADEKA NOL 541 VF محصول شرکت ADEKA اشاره کرد که یک غلظت دهنده پلی یورتانی با ویسکوزیته متوسط و هم ترازی بسیار خوب است.
اما آن ویژگی که این غلظت دهنده را از سایر رقبای خود متمایز می کند عدم وابستگی این محصول به دماست.
این محصول حداقل عکس العمل و وابستگی را به دما از خود نشان می دهد و از این منظر در فصول مختلف سال نیاز به تغییر فرمولاسیون نمی باشد.
غلظت دهنده های پلی یورتانی توانایی ارایه خواص متنوعی از جمله ویسکوزیته های متنوع، پروفایل های ویسکوزیته متنوع و خواص هم ترازی ارایه می دهند و با توجه به محصول نهایی و زمینه مصرف امکان انتخاب محصولات متنوعی وجود دارد.
فیوم سیلیکا (غلظت دهنده و عامل ضد ته نشینی در رنگ های پایه حلال)
فیوم سیلیکا یکی از افزودنی های rheology modifier است که عمدتا در رنگ های پایه حلال به عنوان غلظت دهنده وعامل ضد ته نشینی استفاده می شود.
این محصولات به دودسته آبدوست (Hydrophilic) و آبگریز (Hydrophobic) تقسیم بندی می شوند که عمدتا، گرید آبدوست در محصولات با حلال های غیر قطبی یا قطبیت پایین، مانند پلی استر، پلی یورتان، اپوکسی و … استفاده می شوند.
یکی دیگر از کاربردهای این افزودنی ها، استفاده در رنگ های پودری به عنوان عامل free flowing و جلوگیری از کیک شدن محصول می باشد.
زمینه دیگر مصرف این افزودنی، درزگیرهای سیلیکونی (RTV) می باشد. این افزودنی ها در داخل این محصولات علاوه بر خاصیت غلظت دهی به عنوان پرکننده نیز استفاده می شود.
شرکت SISIB به عنوان بزرگترین تولید کننده سیلیکون در چین و یکی از شاخص ترین تولیدکنندگان این کالا در دنیا، طیف متنوعی از فیوم سیلیکا را ارایه می دهد. از متداول ترین گریدهای این شرکت می توان به FS0200 با سطح ویژه ۲۰۰m2/g و FS0150 با سطح ویژه ۱۵۰m2/g اشاره کرد.